125
گرچه در آغاز توضیح صورت بندی درونی مفاهیم محض به عنوان ذاتاً متعین شده توسط زمان ناامید کننده، حتی عبث به نظر آمد، اکنون نه فقط ویژگی- زمانی سومین حالت تألیف به روشنایی آمده است بلکه همچنین این حالت آمادگی محض، بر اساس ساختار درونی اش، حتی تقدمی بر دوتای دیگر نشان می دهد که با آنها در عین حال ذاتاً به هم وابسته است. در این تحلیل کانتی از تألیف محض در مفاهیم، که آشکارا به طور کامل به دور از زمان است، دقیقاً چه هنگامی اصیل ترین ماهیت زمان یعنی آن چیزی که به طور اولیه از آینده ناشی می گردد به پیش می آید؟
حتی با این فرض کار اثبات ویژگی زمانی درونی قوه خیال استعلایی که نامعلوم بود انجام یافته است. اگر قوه خیال استعلایی، به عنوان قوه صورت بخش محض، فی نفسه زمان را صورت می بخشد، یعنی می گذارد زمان پیش آید، پس ما نمی توانیم از نظریه فوق الذکر اجتناب کنیم که: قوه خیال استعلایی زمان اصیل است.
اما ویژگی کلی حساسیت محض، یعنی ویژگی کلی زمان، اکنون همچنین آشکار گشته است. نتیجتا قوه خیال استعلایی قادر است وحدت اصیل و کلیت محدودیت خاص سوژه بشری را که بیان شده است که می بایست عقل محض حسی باشد حفظ نماید و صورت دهد. اما آیا حساسیت محض (زمان) و عقل محض به سادگی نامتجانس باقی نمی مانند و مفهوم یک عقل حسی محض به سادگی نا مفهوم نمی ماند؟<36> ایرادات به تلاش برای اخذ فهم خویشی خود به عنوان امری ذاتاً زمانی و نه به عنوان چیزی که فقط فهم تجربی از سوژه تجربی می بایست [آن را] به عنوان امری زمان- متعین بازشناسد، فائق نیامدنی به نظر می رسد.
اما اگر [این تلاش] نمی تواند در نشان دادن خود به عنوان امری زمانی توفیق یابد، آیا طریق مخالف شانس موفقیت دارد؟ چه برهانی هست که زمان به ماهو زمان ویژگی خویشی دارد؟ شانس شکست اش چندان که در واقع بی چون و چراست زیاد نیست [این دعوی] که زمان «جدای از سوژه هیچ است»262 . این امر در واقع دلالت می کند که در سوژه زمان همه چیز است.
اما اینجا «در سوژه» چه معنایی می دهد؟ زمان یقیناً چیزی در دست «در سوژه» نیست. آنطور که سلول ها در مغز هستند. ارجاع مدام به سوبژکتیویته زمان چیز کمی تسلیم می کنند. حال آیا خود کانت تنها این جنبه سلبی را دیده بود که زمان «جدای از سوژه هیچ است»؟ آیا کانت در استنتاج استعلایی و در فصل درباره شاکله سازی نشان نداد که زمان ذاتاً در ساختار ذاتی استعلا دخیل است؟ و آیا استعلا خود-بود[Selbstsein] خود محدود را تعیین نمی کند؟ آیا نباید این ماهیت سوبژکتیویتی را مد نظر قرار دهیم، حتی اگر تنها بخواهیم به طور مشروع درباره ویژگی «سوبژکتیو» زمان که به وفور مورد بحث قرار گرفته بپرسیم؟ اگر کانت در «اعماق» بنیاد ذاتی استعلا به زمان برخورد پس آیا آنچه که در حسیات استعلایی به طور مقدماتی درباره زمان گفته شد کلام آخر خواهد بود؟ یا آنچه که آنجا بحث شد تنها شمه ای از ماهیت اصیل تر زمان است؟ در پایان آیا توضیح ویژگی زمانی سوژه ابتدا بر اساس فهم صحیح ویژگی سوبژکتیو زمان مجاز نمی گردد؟
Although at the outset it appeared hopeless, even absurd, to elucidate the inner formation of the pure concepts as essentially determined by time, now not only has the time-character of the third mode of synthesis been brought to light, but also this mode of pure pre-paration, according to its inner structure, even exhibits a priority over the other two, with which at the same time it essentially belongs together. In this Kantian analysis of pure synthesis in concepts, which is apparently completely aloof from time, when exactly does the most original essence of time, i.e., that it is developed primarily from the future, come to the fore?
Be that as it may, the task of proving the inner time-character of the transcendental power of imagination, which was undecided, has been accomplished. If the transcendental power of imagination, as the pure, forming faculty, in itself forms time — i.e., allows time to spring forth — then we cannot avoid the thesis stated above: the transcendental power of imagination is original time.
The universal character of pure sensibility, i.e., of time, however, now has likewise been revealed. Consequently, the transcendental power of imagination is able to support and form the original unity and wholeness of the specific finitude of the human subject, which has been asserted to be pure, sensible reason.
And yet, do not pure sensibility (time) and pure reason remain simply heterogenous, and does not the concept of a pure, sensible reason remain simply a nonconcept?<36> The objections to the attempt to grasp the selfhood of the self as inherently temporal and not as something which only the empirical grasping of the empirical subject is to recognize as time-determined, appear insurmountable.
But if [the attempt] cannot succeed in showing the self as temporal, does the opposite way perhaps have a chance of success? How does it stand with the proof that time as such has the character of selfhood? Its chances of failure are just as slight as those of the claim, which indeed is undisputed, that time “apart from the subject is nothing.”262 This indeed implies that in the subject, it is everything.
But what does “in the subject” mean here? Time is certainly not at hand “in the subject” as cells are in the brain. The constant reference to the subjectivity of time yields little. Now had Kant himself seen only this negative aspect, that time “apart from the subject is nothing”? Did Kant not show in the Transcendental Deduction and in the chapter on Schematism that time takes part essentially in the innermost essential structure of transcendence? And does not transcendence determine the Being-as-self [Selbstsein] of the finite self? Must we not keep this essence of subjectivity in view, even though we only want to ask legitimately about the much-discussed “subjective” character of time? If Kant came across time in the “depths” of the essential ground of transcendence, then will what was said in an introductory way about time in the Transcendental Aesthetic be the last word? Or is what was discussed there only an indication of the more original essence of time? In the end, is not the elucidating of the temporal character of the subject first permitted on the basis of the correctly understood subjective character of time?
Wenn es anfangs aussichtslos, ja widersinnig erschien, die innere Bildung des reinen Begriffes als wesenhaft zeitbestimmte aufzuhellen, so ist jetzt nicht nur der Zeitcharakter des dritten Modus der reinen Synthesis ans Licht gekommen, sondern dieser Modus der reinen Vor-bildung zeigt sogar seiner inneren Struktur nach einen Vorrang vor den beiden anderen, mit denen er gleichwohl wesentlich zusammengehört. Wenn in dieser scheinbar ganz zeitabgewandten Kantischen Analyse der reinen Synthesis im Begriffe gerade das ursprünglichste Wesen der Zeit zum Vorschein käme: daß sie sich primär aus der Zukunft zeitigt?
Wie dem auch sein mag, die schwebende Aufgabe eines Nachweises des inneren Zeitcharakters der transzendentalen Einbildungskraft ist gelöst. Wenn die transzendentale Einbildungskraft als das reine bildende Vermögen in sich die Zeit bildet, d. h. entspringen läßt, dann gibt es vor der oben ausgesprochenen These: die transzendentale Einbildungskraft ist die ursprüngliche Zeit, kein Ausweichen mehr.
Der universale Charakter der reinen Sinnlichkeit, d. h. der Zeit, ist nun aber gleichfalls gezeigt. Mithin kann die transzendentale Einbildungskraft die behauptete ursprüngliche Einheit und Ganzheit der spezifischen Endlichkeit des menschlichen Subjektes als einer reinen sinnlichen Vernunft tragen und bilden.
Aber bleiben nicht doch reine Sinnlichkeit (Zeit) und reine Vernunft schlechthin ungleichartig und der Begriff einer reinen sinnlichen Vernunft ein Unbegriff? Die Bedenken gegen den Versuch, die Selbstheit des Selbst als in sich zeitlich zu begreifen, nicht etwa nur das empirische Erfassen des empirischen Subjektes als zeitbestimmt zu kennzeichnen, scheinen unüberwindlich.
Aber wenn es nicht gelingen will, das Selbst als zeitliches darzutun, hat vielleicht der umgekehrte Weg eine Aussicht auf Erfolg? Wie steht es mit dem Nachweis, daß die Zeit als solche den Charakter der Selbstheit hat? Er kann um so weniger mißlingen, als doch unbestritten ist, daß die Zeit „außer dem Subjekte nichts” 262, und das sagt doch, im Subjekt alles ist.
Aber was heißt hier „im Subjekt”? Die Zeit ist doch nicht „im Subjekt” vorhanden so wie Zellen im Gehirn. Die ständige Berufung auf die Subjektivität der Zeit gibt wenig her. Hat nun Kant selbst nur dieses Negative gesehen, daß die Zeit „außer dem Subjekte nichts” ist? Hat Kant nicht in der transzendentalen Deduktion und im Schematismuskapitel gezeigt, daß die Zeit am innersten Wesensbau der Transzendenz wesentlich beteiligt ist? Und bestimmt nicht die Transzendenz das Selbstsein des endlichen Selbst? Muß nicht dieses Wesen der Subjektivität im Blick gehalten werden, wenn auch nur rechtmäßig nach dem viel beredeten „subjektiven” Charakter der Zeit gefragt sein will? Wenn Kant die Zeit in der „Tiefe” des Wesensgrundes der Transzendenz angetroffen hat, wird dann das, was die transzendentale Ästhetik einleitend über die Zeit sagt, das Letzte sein? Oder ist das dort Erörterte nur ein Hinweis auf das ursprünglichere Wesen der Zeit? Läßt sich am Ende erst vom rechtbegriffenen Subjektcharakter der Zeit her der Zeitcharakter des Subjektes aufhellen?
S’il paraissait initialement sans issue, voire absurde, d’expliciter la constitution intrinsèque des concepts purs en la considérant comme essentiellement déterminée par le temps, nous avons maintenant non seulement mis en lumière le caractère temporel du troisième mode de la synthèse pure, mais nous avons en outre découvert que ce mode de pré-formation témoigne d’un privilège intrinsèque sur les deux autres auxquels, pourtant, il est essentiellement lié. Ne faut-il donc pas dire que par l’analyse kantienne de la synthèse pure, apparemment sans rapport au temps, se manifeste, en réalité, l’essence la plus originelle du temps, à savoir qu’il se temporalise premièrement par l’avenir?
Quoi qu’il en soit, nous avons réussi à montrer le caractère intrinsèquement temporel de l’imagination transcendantale. Si l’imagination, en tant que faculté formatrice pure, forme en elle-même le temps, c’est-à-dire le fait surgir, on ne peut plus écarter la thèse énoncée plus haut : l’imagination transcendantale est le temps originel.
Ceci manifeste du même coup le caractère universel de la sensibilité pure, c’est-à-dire du temps. L’imagination transcendantale s’avère donc capable de former et de porter l’unité et la totalité originelles de la finitude spécifique du sujet humain que nous avons présentées comme raison pure sensible.
Et pourtant, la sensibilité pure (le temps) et la raison pure ne restent-elles pas absolument hétérogènes, et le concept d’une raison pure sensible n’est-il pas un concept contradictoire? Les objections élevées contre la tentative de comprendre l’ipséité du soi comme étant temporelle en elle-même, et de ne pas limiter le caractère temporel du sujet à la seule saisie empirique de celui-ci, paraissent invincibles.
Mais si l’on ne réussit point à comprendre le soi comme temporel, peut-être la voie inverse a-t-elle plus de chances de conduire au succès? Que penser d’une preuve cherchant à établir que le temps possède comme tel un caractère d’ipséité? Elle peut d’autant moins échouer que, nul ne le conteste, le temps n’est « rien en dehors du sujet 1 », ce qui signifie donc que, dans le sujet, il est tout.
Mais que veut dire ici « dans le sujet »? Le temps n’est pourtant pas contenu « dans le sujet » comme les cellules dans le cerveau. On gagne peu à invoquer sans cesse la subjectivité du temps. Kant s’est-il borné à cette constatation négative que le temps n’est « rien en dehors du sujet »? N’a-t-il pas montré, dans la déduction transcendantale et dans le chapitre du schématisme, que le temps est impliqué essentiellement dans la structure intrinsèque de la transcendance? Et la transcendance ne détermine-t-elle pas l’être-soi du soi fini? N’est-ce pas cet aspect de la subjectivité qu’il faut saisir lorsqu’on prétend à un examen correct du caractère « subjectif », si discuté, du temps? Si Kant a découvert le temps tout à I’« intérieur » du fondement essentiel de la transcendance, ce qu’en dit l’esthétique transcendantale en guise d’introduction sera-t-il le dernier mot? Ou, au contraire, ne faut-il pas considérer ce qu’elle en expose comme un simple référence à une nature plus originelle du temps? En fin de compte, ne sera-ce pas seulement à partir de la subjectivité bien comprise du temps, qu’on pourra expliciter la temporalité du sujet?
Although it first appeared fruitless, even absurd, to attempt to explain the internal formation of pure concepts by considering them as being essentially determined by time, we have now not only brought to light the temporal character of the third mode of pure synthesis but have also shown that this mode of pure pre-formation, insofar as its internal structure is concerned, enjoys a priority over the other two, with which last, nevertheless, it is essentially connected. Is it not evident, then, that the Kantian analysis of pure synthesis in concepts, despite the fact that it apparently has nothing to do with time, in reality reveals the most primordial essence of time, that is, that it temporalizes itself primarily out of the future?
Be that as it may, we have succeeded in showing the intrinsically temporal character of the transcendental imagination. If the transcendental imagination as the pure formative faculty in itself forms time, i.e., lets it spring forth, then the thesis stated above, that transcendental imagination is primordial time, can no longer be avoided.
The universal character of pure sensibility, i.e., time, has now also been revealed. The transcendental imagination, therefore, is capable of forming and sustaining the unity and primordial totality of the specific finitude of the human subject which last has been presented as pure, sensible reason.
But do not pure sensibility (time) and pure reason remain absolutely heterogeneous? And is not the concept of a pure, sensible reason self-contradictory? The objections raised against the attempt to understand the selfhood of the self as intrinsically temporal, i.e., not limited in its temporal character to the way in which it is empirically apprehended, seem invincible.
But if the attempt to prove that the self is temporal will not succeed, perhaps the opposite procedure will have a better chance of success. In short, what about a proof that time as such has the character of selfhood? The chance of its being unsuccessful is the less because it is incontestable that time “apart from the subject, is nothing,”83 and this implies that in the subject it is all.
But what is the meaning of the expression “in the subject”? Time is not contained in the subject as cells are contained in the brain. Hence there is little to be gained by constantly invoking the subjectivity of time. Is Kant limited then to this negative insight, that time “apart from the subject, is nothing”? Has he not shown in the transcendental deduction and in the chapter on schematism that time is essentially involved in the intrinsic structure of transcendence? And does not transcendence determine the being-as-self of the finite self? Must not this aspect of subjectivity be kept in view if one aspires to an investigation of the much discussed “subjective” character of time? If Kant has come upon time in the “depths” of the essential foundation of transcendence, is what is said about time by way of introduction in the transcendental aesthetic to be taken as the last word on the matter? Or is what is there discussed only a reference to the more primordial nature of time? All things considered, cannot the temporal character of the subject be elucidated only from the subjective character of time—provided, of course, that the latter is correctly understood?
علایم:
پانوشت های هایدگرعدد
حاشیه نوشت های هایدگرحروف
پی نوشت های مترجم انگلیسی<عدد>
پی نوشت های مترجم فارسیفا
حاشیه نوشت های هوسرلH