100
29- قوة خيال استعلايي و عقل نظري
تلاش براي اشاره به منشاء تفكر محض در قوه استعلايی خيال، و بدان وسیله مشاء عقل نظري بطور كلي، به نظر مي رسد كه عبث باشد به اين دليل ساده كه چنين طرحي في نفسه پوچ خواهد بود. در عين حال كانت صريحاً مي گويد كه قوه خيال ممكن است «هميشه حسي»204 باشد. اما به عنوان [امري] ذاتاً حسي (يعني به عنوان قوه مادن و پايين تر) چگونه مي بایست بتواند براي آنچه بالاتر و «مافوق» است منشا را صورت دهد؟ در شناسایی محدود اين واقعيت كه فاهمه حساسيت و همراه آن قوه خيال را به عنوان «زير نهاد» پيش فرض مي گیرد قابل فهم است. با اين حال اين ادعا كه فاهمه خود، براساس ماهيتش، بايد از حساسيت سرچشمه بگيرد، نمي تواند پوچی آشکارش را پنهان كند.
و باز هم مقدم بر هر استدلال فرمال، ما بايد توجه كنيم كه در اينجا اين امر پرسش از استنباط تجربي و ایضاحی قوه برتر نفس از قوه مادون تر نيست. چنانچه در ملاحظه تاسيس بنياد، قواي نفس به هیچ نحو محل بحث قرار نمی گیرند، پس ترتيب تقدم مربوط به «پايين تر» و «بالاتر» كه از چنين استتباطی از قواي نفس بر می آید هم نمي تواند ما را راهنمايي كند حتي به هدف [طرح] ايراد. به هر روي پيش از همه «حسي» به چه معناست؟
بنا به طرح، ماهيت حساسيت از پيش توام با توصیف نقطه عزيمت تاسيس بنياد تعيين حدود شده بود، همانطور كه كانت آن را براي اولين بار تعيين كرد.205 بر اين اساس، حساسيت و شهود محدود يك چيز معني مي دهند. محدوديت در پذيرش آنچه خود را مي دهد قرار دارد. اينكه چه چيز خود را مي دهد و چگونه خود را مي دهد مفتوح مي ماند. چنين نيست كه هر شهود حسي (يعني هر شهودي كه اشياء را مي پذيرد) بايد از پيش تجربي، حسانی باشد. «مادون تري» تآثرات حواس مشروط جسماني به ماهيت حساسيت تعلق ندارد. لذا قوه خيال استعلايي به عنوان شهود محدود محض نه فقط مي تواند «حسي» باشد، بلكه بايد حسی باشد، حتي به عنوان تعين اساسي استعلاي محدود.
علي رغم اين، این حساسيت قوه خيال استعلايي نمي تواند ادعا شود به عنوان مبنای تخصیص آن به طبقه قواي مادون نفس- خصوصاً اگر به عنوان استعلايي، آنها شرايط امكان همه قوا هستند. اما در اين نقطه، دشوارترين ايراد (زيرا «طبيعي» ترين ايراد است) به منشا ممكن تفكر محض در قوه استعلايي خيال فرو مي ريزد.
عقل اكنون ديگر نمي تواند به عنوان «بالاتر» ادعا شود. بلكه دشواري ديگري فوراً خود را آشكار مي كند. اين واقعيت كه شهود محض از قوه خيال استعلايي به عنوان يك قوه شهود سرچشمه مي گيرد بازهم قابل درک است. اما ادعاي اينكه تفكر، كه می بايست در واقع بطورحادتري از هر شهودي متمايز باشد، بايد منشا اش را در قوه خيال استعلايي داشته باشد غيرممكن مي نمايد، حتي اگر اهميت [مساله] ديگر به ترتيب اولويت حساسيت و فاهمه مربوط نشود.
و با اين حال، تفكر و شهود گرچه متفاوت [اند] شبيه دو چيز كاملاً نامتشابه از هم جدا نيستند. بلكه به عنوان انواع [عمل] بازنمايي [Vorstellens] هر دو به جنس يكسانِ پيش- حاضر سازی [Vor-stellens] بطور كلي تعلق دارند. هر دو حالات بازنماييِ… [… des Vorstellens von] هستند. براي تفسيري كه در ذيل مي آيد بصيرت در خصوصيت بازنمايی گرانه اوليه تفكر كمتر از فهم صحيح ويژگي حسی قوه خيال اهميت تعیین کننده ندارد.
§29. The Transcendental Power of Imagination and Theoretical Reason
The attempt to point out an origin for pure thinking in the transcendental power of imagination, and therewith for theoretical reason in general, already appears for now to be hopeless for the simple reason that such a project might be taken to be absurd in itself. Yet Kant expressly says that the power of imagination would be “always sensible.”204 But as essentially sensible (i.e., as a lower and inferior faculty), how is it to be capable of forming the origin for that which is higher and “superior”? In finite knowing, the fact that the understanding presupposes sensibility and with it the power of imagination as a “substratum” is understandable. However, the claim that the understanding itself, according to its essence, should spring forth from out of sensibility, cannot hide its obvious absurdity.
And yet, prior to any formalistic argumentation, we must note that it is not a question here of the empirical, explanatory derivation of a higher faculty of the soul from an inferior one. Provided that in the consideration of the ground-laying the faculties of the soul are not substituted for the subject of the discussion in any way, then the order of precedence as to “lower” and “higher,” which grows out of such an arrangement of the faculties of the soul, likewise cannot guide us — not even for purposes of an objection. First of all, however, what does “sensible” mean?
By design, the essence of sensibility was already delimited with the characterization of the point of departure for the ground-laying, just as Kant determined it for the first time.205 Accordingly, sensibility and finite intuition mean the same thing. The finitude lies in the taking-in-stride of what gives itself. What gives itself and how it gives itself remain open. It is not that every sensible intuition (i.e., every intuition which takes things in stride) must already be sentient, empirical. The “more inferior” of the affections of the corporeally conditioned senses does not belong to the essence of sensibility. Thus, not only can the transcendental power of imagination as pure finite intuition be “sensible,” it must be, even as the basic determination of finite transcendence.
Nevertheless, this sensibility of the transcendental power of imagination cannot be claimed as the basis for its assignment to the class of inferior faculties of the soul — especially not if, as transcendental, it is to be the condition for the possibility of all faculties. But at this point, the most difficult (because it is the most “natural”) objection to a possible origin of pure thinking in the transcendental power of imagination has fallen.
Reason can now no longer be claimed as “higher.” But another difficulty immediately presents itself. The fact that pure intuition springs forth from the transcendental power of imagination as a faculty of intuition is still conceivable. But the claim that thinking, which must indeed be sharply distinguished from all intuition, should have its origin in the transcendental power of imagination appears to be impossible, even if importance can no longer be attached to the order of precedence of sensibility and understanding.
And yet, thinking and intuiting, although different, are not separated from one another like two completely dissimilar things. Rather, as species of representing [Vorstellens] both belong to the same genus of pre-presenting [Vor-stellens] in general. Both are modes of the representing of . . . [des Vorstellens von . . .]. The insight into the primary representational character of thinking is no less decisive for the interpretation which follows than is the correct understanding of the sensible character of the power of imagination.
29. Die transzendentale Einbildungskraft und die theoretische Vernunft
Der Versuch, einen Ursprung des reinen Denkens und damit der theoretischen Vernunft überhaupt aus der transzendentalen Einbildungskraft nachzuweisen, erscheint zunächst schon deshalb als aussichtslos, weil ein solches Vorhaben in sich für widersinnig gehalten werden möchte. Kant sagt doch ausdrücklich, die Einbildungskraft sei „jederzeit sinnlich” 204. Wie soll sie aber als wesenhaft sinnliches, d. h. unteres und niederes Vermögen den Ursprung für das höhere und „obere” bilden können? Daß der Verstand im endlichen Erkennen Sinnlichkeit und damit Einbildungskraft als „Unterlage” voraussetzt, ist verständlich. Daß er aber selbst, dem Wesen nach, aus der Sinnlichkeit entspringen soll, diese Meinung kann den offenbaren Widersinn nicht verbergen.
Doch vor jeder formalistischen Argumentation muß festgehalten werden, daß es sich hier nicht um die empirisch erklärende Ableitung eines höheren Seelenvermögens aus einem niederen handelt. Sofern in der Grundlegungsbetrachtung überhaupt nicht die Seelenvermögen zur Erörterung stehen, kann auch die einer solchen Einstellung auf Seelenvermögen erwachsende Rangordnung zwischen „unteren” und „oberen” nicht leitend sein — auch nicht für einen Einwand. Vor allem aber, was heißt „sinnlich”?
Mit Absicht wurde schon bei der Kennzeichnung des Ansatzes der Grundlegung das Wesen der Sinnlichkeit, so wie es Kant erstmals bestimmte, umgrenzt 205. Danach heißt Sinnlichkeit soviel wie endliche Anschauung. Die Endlichkeit besteht im Hinnehmen des Sichgebenden. Was sich da gibt und wie es sich gibt, bleibt offen. Nicht jede sinnliche, d. h. hinnehmende Anschauung muß schon eine empfindende, empirische, sein. Das „Niedere” der leiblich bedingten Sinnesaffektion gehört nicht zum Wesen der Sinnlichkeit. So kann die transzendentale Einbildungskraft als reine endliche Anschauung nicht nur, sie muß sogar als Grundbestimmung der endlichen Transzendenz „sinnlich” sein.
Diese Sinnlichkeit der transzendentalen Einbildungskraft kann jedoch gar nicht in Anspruch genommen werden für eine Zuweisung derselben in die Klasse der niederen Seelenvermögen, zumal dann nicht, wenn sie als transzendentale die Bedingung der Möglichkeit aller Vermögen sein sollte. Damit fällt aber das schwerste, weil zunächst „natürlichste” Bedenken gegen einen möglichen Ursprung des reinen Denkens aus der transzendentalen Einbildungskraft.
Die Vernunft kann jetzt schon nicht mehr als „höher” in Anspruch genommen werden. Aber sofort meldet sich eine andere Schwierigkeit. Daß die reine Anschauung aus der transzendentalen Einbildungskraft als einem Vermögen der Anschauung entspringt, ist noch begreiflich. Daß aber das Denken, das doch von aller Anschauung scharf unterschieden wird, in der transzendentalen Einbildungskraft seinen Ursprung haben soll, erscheint unmöglich, auch dann, wenn auf die Rangordnung von Sinnlichkeit und Verstand jetzt kein Gewicht mehr gelegt werden darf.
Allein, Denken und Anschauen sind, obzwar unterschieden, doch nicht voneinander geschieden, wie zwei völlig ungleichartige Dinge. Beide gehören vielmehr als Arten des Vorstellens zu derselben Gattung des Vor-stellens überhaupt. Beide sind Weisen des Vorstellens von … Die Einsicht in den primären Vorstellungscharakter des Denkens ist nicht minder entscheidend für die folgende Interpretation als das rechte Verständnis des sinnlichen Charakters der Einbildungskraft.
§ 29. — L’imagination transcendantale et la raison théorique.
La tentative de placer dans l’imagination transcendantale l’origine de la pensée pure et, par là, de la raison théorique en général paraît d’abord sans issue, pour la raison qu’un tel projet pourrait être tenu en lui-même pour absurde. Car Kant dit expressément que l’imagination est « constamment sensible 1 ». Comment une faculté essentiellement sensible, c’est-à-dire « inférieure », peut-elle constituer l’origine d’une faculté « supérieure »? Que, dans la connaissance finie, l’entendement suppose la sensibilité et, avec elle, l’intuition à titre d’« assise », c’est compréhensible; mais qu’il en dérive essentiellement, c’est une opinion manifestement absurde.
Remarquons pourtant avant d’acquiescer à une argumentation formelle quelconque, qu’on ne veut pas ici déduire empiriquement une faculté supérieure de l’âme d’une faculté inférieure. On ne peut se laisser conduire, fût-ce pour formuler une objection, par l’examen des facultés de l’âme ou de leur hiérarchie, puisque la tentative d’instauration du fondement ne concerne aucunement les facultés de l’âme. Et, d’abord : que signifie « sensible »?
C’est intentionnellement que, dès l’esquisse du point de départ de l’instauration du fondement, nous avons délimité l’essence de la sensibilité en suivant pour cela la définition qu’en donne Kant lorsqu’il en parle pour la première fois 2 . Selon cette définition, sensibilité veut dire intuition finie. Etre fini consiste à recevoir ce qui s’offre. Ce qui s’offre et la manière dont cela est offert restent indéterminés. Toute intuition sensible, c’est-à-dire réceptive, n’est pas nécessairement sensorielle et empirique. Ce qu’il y a d’« inférieur » dans l’affection des sens, corporellement déterminés, n’appartient pas à l’essence de la sensibilité. Ainsi non seulement il est possible que l’imagination transcendantale comme intuition finie pure soit « sensible » mais encore, en tant que détermination fondamentale de la transcendance finie, elle doit l’être.
La sensibilité de l’imagination transcendantale ne peut donc pas être prise en considération pour classer celle-ci parmi les facultés inférieures de l’âme, et cela d’autant moins que, prise comme faculté transcendantale, elle devrait être la condition de possibilité de toutes les facultés. Ainsi disparaît l’objection la plus grave, parce que la plus « naturelle », contre la thèse qui place l’origine de la pensée pure dans l’imagination transcendantale.
La raison ne peut plus à présent être tenue pour une faculté « supérieure ». Mais il se présente aussitôt une autre difficulté. On pourrait encore comprendre que l’intuition pure dérivât de l’imagination transcendantale en tant qu’elle est une faculté d’intuition. Mais que la pensée, laquelle est radicalement distincte de toute intuition, ait son origine dans l’imagination transcendantale, c’est ce qui paraît impossible, même si l’on retire toute importance à la hiérarchie des facultés de la sensibilité et de l’entendement.
Mais la pensée et l’intuition, quoique distinctes, ne sont point séparées l’une de l’autre comme deux choses de nature absolument différente. L’une et l’autre appartiennent, au contraire, comme espèces de représentation, au genre commun de la représentation en général. L’une et l’autre sont des modes de représenter. Connaître le caractère primordialement représentatif de la pensée n’est pas moins important pour notre interprétation, qu’une exacte compréhension du caractère sensible de l’imagination.
§ 29. Transcendental Imagination and Theoretical Reason
The attempt to show that pure thought, and hence theoretical reason in general, has its origin in the transcendental imagination seems at first sight to be futile for the simple reason that such a project appears to be absurd in itself. For one thing, Kant says specifically that the imagination is “always sensible.”25 How can a faculty essentially sensible, i.e., “inferior,” be held to be the origin of a “higher” faculty? That in finite knowledge the understanding presupposes sensibility, and therefore the imagination, as a “base” is comprehensible, but the notion that the understanding itself springs essentially from sensibility is obviously absurd.
Yet, before considering any formal arguments, it must be noted that it is not a question here of the empirical derivation of a higher faculty of the soul from a lower. If, in the inquiry into the laying of the foundation of metaphysics, the faculties of the soul do not form the subject of discussion, then the order of precedence with regard to “higher” and “lower” cannot be of significance, not even insofar as the framing of objections is concerned. But first of all, what is the meaning of “sensible”?
As early as the outline of the point of departure of the laying of the foundation, we purposely delimited the essence of sensibility according to the definition provided by Kant when he spoke of it for the first time.26 According to this definition, sensibility and finite intuition are one and the same. Finitude consists in the reception of that which offers itself. What offers itself and the way in which it offers itself remain indeterminate. Not every sensible (receptive) intuition is necessarily sensory and empirical. The “inferiority” of the affections as corporeally determined does not pertain to the essence of sensibility. Thus, not only can the transcendental imagination be sensible, as the fundamental determination of finite transcendence it must be sensible.
The sensibility of the transcendental imagination cannot be taken as a reason for classifying it as one of the lower faculties of the soul, especially since, as transcendental, it must be the condition of the possibility of all the faculties. Thus, the most serious, because the most “natural,” objection to the thesis that pure thought originates in the transcendental imagination is without foundation.
Reason can now no longer be taken as a “higher” faculty. But another difficulty immediately presents itself. That pure intuition arises from the transcendental imagination is conceivable. But that thought, which must be sharply distinguished from all forms of intuition, should have its origin in the transcendental imagination seems impossible—even if one no longer attaches any importance to the order of precedence relative to the understanding and the imagination.
But thought and intuition, though distinct, are not separated from one another like two totally different things. On the contrary, as species of representation, both belong to the same genus of re-presentation in general. Both are modes of representation of. . . . An insight into the primordially representational character of thought is not less important for our interpretation than is an exact comprehension of the sensible character of the imagination.
علایم:
پانوشت های هایدگرعدد
حاشیه نوشت های هایدگرحروف
پی نوشت های مترجم انگلیسی<عدد>
پی نوشت های مترجم فارسیفا
حاشیه نوشت های هوسرلH