مطمئنا، يك انسان شناسي مي تواند تا به آنجا كه روش آن روشی فلسفي است فلسفي ناميده شود، [این روش فلسفی] شايد به معناي نگاهی ذات- بین به بشرH [باشد]. پس اين روش عزم آن دارد تا بين موجودي كه انسان ناميده شده [از سويي] و گياهان، جانوران و حوزه های موجودات باقي مانده [از سوي ديگر] تميز قائل گردد، و از اين طريق به تقویم ذاتي مختص به اين ناحيه معين از موجودات بپردازد. پس انسان شناسي فلسفي يك وجودشناسي منطقه اي از بشر مي گردد، و به اين نحو در کنار وجودشناسي هاي ديگر ترتيب مي يابد كه در کنار آن، بر تمام قلمرو موجودات گسترده مي گردند. انسان شناسي فلسفي كه بدين نحو فهميده شده، در همین حد هم و نه حتی بر بنيادهاي ساختار دروني پرابلماتیک خود، در مركز فلسفه قرار ندارد.
اما همچنين انسان شناسي مي تواند فلسفي باشد منوط براينكه، به عنوان انسان شناسي، بطور خاص غایت فلسفه يا مبدا عزیمت آن را يا هر دو را توأمان تعيين كند. اگر هدف فلسفهH در پرداختن به يك جهان بيني است، پس يك انسان شناسي ملزم به تعيين حدود «موضع انسان در كيهان» خواهد بود.H H و اگر انسان آن موجودي فرض می شود كه براي تأسيس يك معرفت كاملا یقینی به سادگي داده اولي و یقینی ترين است، پس برپاساختن فلسفه اي كه بدين نحو طرح ریزی شده بايد سوبژكتيويته بشر را به عنوان نقطه آغاز مركزيH بیاورد. اولين وظيفه [پرداختن جهانبینی به عنوان غایت فلسفه] مي تواند با دومين[اخذ سوژه به عنوان مبدا] سازگار باشد و به عنوان پژوهش هاي انسان شناختي، هر دو مي توانند از روش و نتايج يك وجودشناسي منطقه اي انسان استفاده نمايند.
اما دقيقا براساس اين امكانات گوناگون براي تعيين حدود ويژگيِ فلسفي يك انسان شناسي است كه نامتعيّنیH اين ايده بروز مي كند. نامتعيّني فزوني مي يايد اگر در گوناگوني معرفت انسان شناختي تجربی كه در قلب هر انسان شناسي فلسفي قرار دارد امعان نظر كنيم، حداقل در آغاز.
همان قدر كه ايدۀ انسان شناسي فلسفي طبيعي و بديهي مي تواند باشد به رغم تمام ابهاماتش، و همان قدر که بطور مقاومت ناپذیری اعتبار مي افزاید، مبارزه با «اصالت انسان شناسي»H نيز در فلسفه بطور فزاينده اي ضروری مي شود. ايده انسان شناسي فلسفي نه تنها بطور كافي معيّن نيست بلكه كاركردش در كل فلسفه نيز مبهم و بلاتکلیف مي ماند.
هر چند اساس اين نقصان در محدوديت هاي ذاتي ايدۀ انسان شناسي فلسفي است. چرا كه خود صراحتا در ماهيت فلسفه ابتنا ندارد، بلكه در عوض با ارجاع به غایت فلسفه، كه بدوﴽ بطور سطحي ساخته شده است، و ارجاع به مبدا عزيمت ممكن آن معین شده است. لذا تعيين اين ايده نهايتا به اين واقعيت منجر می گردد كه انسان شناسي حوزه آبریز ممكنی عرضه مي كند براي [تجمیع همه] مسائل محوری فلسفي؛ توصيفي كه سطحيت و سوال برانگيزي فلسفي از آن به چشم می خورد.
Certainly, an anthropology can be called philosophical insofar as its method is a philosophical one, perhaps in the sense of an essential consideration of the human beingH. This, then, is intended to differentiate between the being called man [on the one hand] and plants, animals, and the remaining regions of beings [on the other], and thereby to work out the specific, essential composition of this determinate region of beings. Philosophical Anthropology then becomes a regional ontology of human beings, and as such it remains arranged alongside the other ontologies which, along with it, spread out over the entire field of beings. Without doubt and, above all, not on the grounds of the inner structure of its problematic, Philosophical Anthropology thus understood is not at the center of philosophy.
Anthropology, however, can also be philosophical provided that, as Anthropology, it determines in particular either the goal of philosophy or its point of departure or both at once. If the goal of PhilosophyH lies in the working-out of a world-view, then an Anthropology will have to delimit the “place of man in the cosmosH.” H And if man is reputed to be that being which is simply the first given and most certain in the order of grounding an absolutely certain knowledge, then the building-up of philosophy planned in this way must bring human subjectivity in as the central starting pointH. The first task can be compatible with the second and, as anthropological investigations, both can make use of the method and the results of a regional ontology of human beings.
But it is on the basis of precisely these various possibilities for delimiting the philosophical character of an anthropology that the indeterminatenessH of this idea arises. The indeterminateness increases if we keep sight of the variety of anthropological knowledge which lies at the heart of every Philosophical Anthropology, at least at the outset.
As natural and self-evident as the idea of a Philosophical Anthropology may be, for all its ambiguity, and as irresistibly as it increases in value, so too it becomes increasingly necessary to combat the “anthropologism” in PhilosophyH. The idea of a Philosophical Anthropology is not only not sufficiently determined, but also its function in the whole of philosophy remains unclarified and undecided.
This deficiency, however, has its basis in the inherent limits of the idea of a Philosophical Anthropology. For it is itself not expressly grounded in the essence of Philosophy, but is instead fixed with reference to the goal of philosophy, which is initially composed superficially, and its possible point of departure. Thus the determination of this idea finally ends in the fact that anthropology presents a possible catchment area for the central philosophical problems, a characterization whose superficiality and philosophical questionableness jump out at us.
Gewiß kann eine Anthropologie philosophisch genannt werden, sofern ihre Methode eine philosophische ist, etwa im Sinne einer Wesensbetrachtung des Menschen. Diese zielt dann darauf ab, das Seiende, das wir Mensch nennen, gegen Pflanze und Tier und die übrigen Bezirke des Seienden zu unterscheiden und dadurch die spezifische Wesensverfassung dieser bestimmten Region des Seienden herauszuarbeiten. Philosophische Anthropologie wird dann zu einer regionalen Ontologie des Menschen und bleibt als solche den übrigen Ontologien, die sich mit ihr auf den Gesamtbereich des Seienden verteilen, nebengeordnet. Die so verstandene philosophische Anthropologie ist nicht ohne weiteres und vor allem nicht auf Grund der inneren Struktur ihrer Problematik Zentrum der Philosophie.
Die Anthropologie kann aber auch philosophisch sein, sofern sie als Anthropologie entweder das Ziel der Philosophie oder den Ausgang derselben oder aber beides zumal bestimmt. Liegt das Ziel der Philosophie in der Ausarbeitung einer Weltanschauung, dann wird eine Anthropologie die „Stellung des Menschen im Kosmos” zu umgrenzen haben. Und gilt der Mensch als dasjenige Seiende, das in der Ordnung der Begründung einer absolut gewissen Erkenntnis das schlechthin Erstgegebene und Gewisseste ist, dann muß der so geplante Aufbau der Philosophie die menschliche Subjektivität in den zentralen Ansatz bringen. Die erste Aufgabe kann sich mit der zweiten einigen, und beide können als anthropologische Betrachtungen sich der Methode und der Ergebnisse einer regionnalen Ontologie des Menschen bedienen.
Aber gerade aus diesen mehrfachen Möglichkeiten der Umgrenzung des philosophischen Charakters einer Anthropologie ergibt sich schon die Unbestimmtheit dieser Idee. Die Unbestimmtheit steigert sich, wenn die Vielfältigkeit der empirisch-anthropologischen Erkenntnisse im Auge behalten wird, die jeder philosophischen Anthropologie zum mindesten im Ausgang zugrunde liegt.
So natürlich und selbstverständlich die Idee einer philosophischen Anthropologie trotz ihrer Mehrdeutigkeit sein mag, so unwiderstehlich sie sich immer wieder Geltung verschafft, so zwangsläufig wird immer wieder der „Anthropologismus” in der Philosophie bekämpft. Die Idee der philosophischen Anthropologie ist nicht nur nicht hinreichend bestimmt, ihre Funktion im Ganzen der Philosophie bleibt ungeklärt und unentschieden.
Dieser Mangel aber hat seinen Grund in der inneren Grenze der Idee einer philosophischen Anthropologie. Denn sie ist selbst nicht ausdrücklich aus dem Wesen der Philosophie begründet, sondern im Hinblick auf das zunächst äußerlich gefaßte Ziel der Philosophie und ihren möglichen Ausgang angesetzt. So endet schließlich die Bestimmung dieser Idee darin, daß die Anthropologie ein mögliches Sammelbecken für die zentralen philosophischen Probleme darstellt, eine Charakteristik, deren Äußerlichkeit und philosophische Fragwürdigkeit in die Augen springt.
Certes, l’anthropologie peut être dite philosophique si sa méthode est philosophique, c’est-à-dire si elle s’applique à considérer l’essence même de l’homme. En ce cas, l’anthropologie s’efforce de distinguer l’étant que nous appelons homme de la plante, de l’animal et des autres types d’étant, et cherche par cette délimitation à mettre en lumière la constitution essentielle spécifique de cette région déterminée de l’étant. L’anthropologie philosophique s’affirme, dès lors, comme une ontologie régionale ayant l’homme pour objet, coordonnée aux autres ontologies qui se partagent avec elle le domaine total de l’étant. Une anthropologie philosophique ainsi comprise ne peut pas être considérée sans autre explication comme le centre de la philosophie, et elle le peut moins encore en fondant cette prétention sur la structure interne de sa problématique.
Il est possible aussi que l’anthropologie soit philosophique si, en tant qu’anthropologie, elle détermine ou bien le but de la philosophie, ou son point de départ, ou encore l’un et l’autre à la fois. Si le but d’une philosophie réside dans le développement d’une Weltanschauung, l’anthropologie aura à circonscrire la « position de l’homme dans le cosmos ». Lorsqu’on s’efforce de fonder la certitude de la connaissance, et de procéder selon l’ordre que cet effort prescrit, l’homme passe pour l’étant absolument premier et certain. Mais, dès lors, il est inévitable que, suivant le plan d’une philosophie ainsi conçue, la subjectivité humaine vienne à se placer au centre de la problématique. La première tâche de l’anthropologie est du reste compatible avec la seconde et toutes deux peuvent, en tant qu’elles relèvent de la recherche anthropologique, s’inspirer de la méthode et des résultats d’une anthropologie régionale de l’homme.
Mais ces diverses possibilités de définir le caractère philosophique d’une anthropologie suffisent déjà à mettre en lumière l’imprécision de cette idée même. Cette imprécision s’accroît encore si l’on tient compte de la diversité des connaissances empirico-anthropologiques sur lesquelles toute anthropologie philosophique doit s’appuyer, au moins au départ.
Si naturelle et compréhensible que paraisse, en dépit de son équivocité, l’idée d’une anthropologie philosophique, si irrésistiblement qu’elle se réaffirme en dépit de ces objections, il est pareillement inévitable que I’« anthropologisme » à l’intérieur de la philosophie soit en butte à des attaques toujours renouvelées. L’idée d’une anthropologie philosophique est d’abord insuffisamment déterminée, mais de plus son rôle dans l’ensemble de la philosophie reste obscur et indécis.
Ces défauts ont leur raison dans les limites que l’idée d’une anthropologie philosophique comporte intrinsèquement. Celle-ci, en effet, n’a pas été justifiée explicitement à partir de l’essence de la philosophie; elle n’a été conçue qu’en fonction du but de la philosophie tel qu’il apparaît de l’extérieur, et de son point de départ possible. Ainsi, la délimitation de cette idée finit-elle par réduire l’anthropologie à une sorte de dépotoir de tous les problèmes philosophiques essentiels; il saute aux yeux que cette manière de considérer l’anthropologie est superficielle et philosophiquement contestable.
Certainly, an anthropology may be said to be philosophical if its method is philosophical, i.e., if it is pursued as an inquiry into the essence of man. In this case, anthropology strives to distinguish the essent we call man from plants, animals, and every other type of essent, and by this delimitation it attempts to bring to light the specific essential constitution of this particular region of the essent. Philosophical anthropology then becomes a regional ontology of man, coordinated with other ontologies with which it shares the whole domain of the essent. Thus understood, philosophical anthropology cannot be considered without further expilcation as the center of philosophy; above all, this last pretension cannot be based on the internal problematic of this anthropology.
It is also possible for anthropology to be philosophical if, as anthropology, it determines either the objective of philosophy or its point of departure or both at once. If the objective of philosophy lies in the development of a Weltanschauung, then anthropology must define the “position of man in the cosmos.” And if man is accepted as that essent which, in the order of establishing an absolutely certain knowledge, is absolutely the first given and the most certain, then it is inevitable that, following the plan of a philosophy thus conceived, human subjectivity be placed at the very center of the problem. The first task is compatible with the second, and both, as modes of anthropological inquiry, can avail themselves of the method and the results of a regional ontology of man.
But just these diverse possibilities of defining the philosophical character of an anthropology are sufficient in themselves to show the indeterminateness of this idea. This indeterminateness is increased if one takes into account the diversity of the empirical-anthropological knowledge on which, at least in the beginning, every philosophical anthropology relies.
As natural and self-evident as the idea of a philosophical anthropology may appear in spite of its ambiguity, and as irresistible as the urge to reaffirm it may be in spite of these objections, still it is inevitable that “anthropologism” in philosophy will always be combated. The idea of philosophical anthropology is not only insufficiently determined, its role within philosophy as a whole remains obscure and indecisive.
The reason for these deficiencies is to be found in the limitations inherent in the idea of a philosophical anthropology. This discipline has not been explicitly justified with respect to the essence of philosophy but only with respect to the object and point of departure of philosophy as seen from without. Thus, the delimitation of this idea ends by reducing anthropology to a kind of dumping-ground for all basic philosophical problems. It is obvious that this way of considering anthropology is both superficial and, from the standpoint of philosophy, highly questionable.