077
079

23- شاکله سازی و اندراج

در صفحات قبل دکترین کانتی شاکله سازی مفاهیم محض فاهمه تعمداً در نور رویکرد یگانه به سوی درونی ترین رخداد استعلا تفسیر شد. اما اکنون با بنیانگذاری او برای متافیزیک، کانت صرفا این پرابلماتیک را، که انگیزه آن در هر مرحله از نو بروز می کند، دنبال نمی کند. بلکه حتی با معرفی ابتدایی مؤلفه های تعیین کننده دکترین، او ابتدا به امکان پذیرترین فرمول بندی های شناخته شده ای که به نحوی اولیه به مسأله منجر می گردد متمسک می گردد. لذا استنتاج استعلایی به عنوان اقدامی حقوقی [Rechtshandel] در متافیزیک سنتی آغاز می گردد. با دلیل موجه تصمیم گرفته شده است که معقولات باید مقولات باشند، یعنی اینکه براساس ماهیت شان می بایست مربوط به خود استعلا  باشند اگر قرار است بتوانند بطور ماتقدم موجودات تجربی دسترس پذیر را متعین سازند. اما در عین حال شرط «استفاده» از این مفاهیم اثبات می شود.

بطور کلی استفاده کردن از مفاهیم بدین معنی است: اطلاق آنها به ابژه ها یا بلکه از موضع ابژه ها- آوردن این ابژه ها «تحت» مفاهیمa. در لسان منطق سنتی این استفاده از مفاهیم اندراجb نامیده می شود. استفاده نمودن از مفاهیم محض به عنوان تعینات استعلایی زمان بنحو ماتقدم، تحصیل معرفت محض، یعنی فرایند شاکله سازی. از این منظر، مساله شاکله سازی در واقع بطور اولیه به خود روا می دارد که در کتب راجع به اندراج بکفایت مورد بحث قرار گیرد. اما می بایست ملاحظه گردد که اینجا- در معرفت انتولوژیک- از ابتدا بحث از مفاهیم انتولوژیک است و فلذا بحث از [اندراجی] خاص، یعنی «اندراج» انتولوژیک، در میان است.

پس از قبل با توصیف ابتدایی وحدت ذاتی معرفت انتولوژیک کانت از اشاره به تمایز بنیادی بین «تحت مفاهیم آوردن» (که مربوط به ابژه هاست) و «به مفاهیم آوردن» (که مربوط به تألیف محض قوة خیال استعلایی است)154 غفلت نکرده است. «به مفاهیم آوردن» تألیف محض در شاکله سازی استعلایی رخ می دهد. وحدت بازنمایی شده در معقول را در مؤلفة ذاتی ابژکتیویتیc مشخص محض «صورت می بخشد». مقولات ابتداً در شاکله سازی استعلایی به عنوان مقولات صورت می پذیرند. اما اگر اینها «مفاهیم اولیه» حقیقی اند، پس شاکله سازی استعلایی به ماهو مفهوم- صورتدهی حقیقی و اصیل است.

بنابراین اگر کانت فصل دربارة شاکله سازی را با رجوعی به اندراج آغاز می کند بدین خاطر است که می خواهد بدین وسیله به اندراج استعلایی به عنوان مساله محوری اشاره کند یا نشان دهد که در ساختار ذاتی معرفت محض، پرسش راجع به امکان درونی حیث مفهومی اصیل به ماهو سر باز کرده است.

§23. Schematism and Subsumption

In the preceding pages, the Kantian doctrine of the schematism of the pure concepts of the understanding was intentionally interpreted in light of the unique orientation toward the innermost occurrence of transcendence. Now with his laying of the ground for metaphysics, however, Kant does not simply follow the problematic, the impulse for which arises anew with every step. Rather, even with the first introduction to the decisive elements of the doctrine, he clings first of all to the most feasible, known formulations which should lead in a preliminary way to the problem. Thus the Transcendental Deduction begins as a legal action [Rechtshandel] within traditional metaphysics. It is decided by the proof that the notions must be categories, i.e., that according to their essence they must belong to Transcendence itself if they are to be able a priori to determine empirical, accessible beings. At the same time, however, the condition for the “use” of these concepts is fixed.

To use concepts means in general: to apply them to objects, or rather — seen from the standpoint of the objects — to bring these objects “under” concepts.a In the language of traditional Logic, this use of concepts is called subsumption.b To use the pure concepts as transcendental determinations of time a priori, i.e., to attain pure knowledge, means: the process of the Schematism. Seen from this point of view, the problem of the Schematism in fact initially allows itself to be discussed quite adequately in the textbooks on subsumption. But it must be observed that here — in ontological knowledge — it is from the first a matter of ontological concepts, and consequently also a matter of a peculiar, i.e., an ontological, “subsumption.”

Already with the first characterization of the essential unity of ontological knowledge, then, Kant has not neglected to allude to the fundamental difference between “bringing under concepts” (which concerns the objects) and “bringing to concepts” (which concerns the pure synthesis of the transcendental power of imagination).154 The “bringing to concepts” of the pure synthesis occurs in the Transcendental Schematism. It “forms” the unity represented in the notion into the essential element of pure, discernable objectivityc In the Transcendental Schematism the categories are formed first of all as categories. If these are the true “primal concepts,” however, then the Transcendental Schematism is the original and authentic concept-formation as such.

Therefore, if Kant introduces the chapter on Schematism with a reference to subsumption, it is because he wants thereby to point to transcendental subsumption as the central problem in order to show that in the essential structure of pure knowledge, the question concerning the inner possibility of original conceptuality as such has burst open.

23. Schematismus und Subsumtion

Im vorstehenden wurde die Kantische Lehre vom Schematismus der reinen Verstandesbegriffe absichtlich in der einzigen Orientierung auf das innerste Geschehen der Transzendenz ausgelegt. Nun folgt aber Kant bei seiner Grundlegung der Metaphysik nicht nur dem Zuge der mit jedem Schritt neu erwachsenden Problematik, sondern gerade bei der ersten Einführung der entscheidenden Lehrstücke hält er sich zunächst an möglichst bekannte Formulierungen, die vorläufig zum Problem hinleiten sollen. So ging die transzendentale Deduktion von dem Rechtshandel in der überlieferten Metaphysik aus. Er wird durch den Nachweis entschieden, daß die Notionen Kategorien sein müssen, d. h. ihrem Wesen nach zur Transzendenz selbst gehören, wenn sie das empirisch zugängliche Seiende a priori sollen bestimmen können. Damit ist aber zugleich die Bedingung des „Gebrauchs” dieser Begriffe festgelegt.

Begriffe gebrauchen heißt allgemein: sie auf Gegenstände anwenden, bzw. — von den Gegenständen her gesehen — diese „unter” Begriffe bringen. a In der Sprache der überlieferten Logik heißt dieser Gebrauch der Begriffe Subsumtion. b Die reinen Begriffe als transzendentale Bestimmungen der Zeit a priori gebrauchen, d. h. reine Erkenntnis vollziehen, bedeutet: das Geschehen des Schematismus. Von hier aus gesehen, läßt sich in der Tat das Problem des Schematismus zunächst sehr wohl am Leitfaden der Subsumtion erläutern. Nur ist zu beachten, daß es sich hier — in der ontologischen Erkenntnis — von vornherein um ontologische Begriffe, also auch um eine eigentümliche, d. h. ontologische „Subsumtion” handelt.

Kant hat denn auch nicht versäumt, schon bei der ersten Kennzeichnung der Wesenseinheit der ontologischen Erkenntnis 154 auf den fundamentalen Unterschied hinzuweisen zwischen „unter Begriffe bringen” (was die Gegenstände angeht) und „auf Begriffe bringen” (was die reine Synthesis der transzendentalen Einbildungskraft betrifft). Das „auf Begriffe bringen” der reinen Synthesis geschieht im transzendentalen Schematismus. Er „bildet” die in der Notion vorgestellte Einheit zum Wesenselement der rein erblickbaren Gegenständlichkeit. c Im transzendentalen Schematismus bilden sich allererst die Kategorien als Kategorien. Sind diese aber die echten „Urbegriffe”, dann ist der transzendentale Schematismus die ursprüngliche und eigentliche Begriffsbildung überhaupt.

Wenn Kant daher das Schematismuskapital mit dem Hinweis auf die Subsumtion einleitet, so will er damit auf die transzendentale Subsumtion als zentrales Problem hinleiten, um zu zeigen, daß in der Wesensstruktur der reinen Erkenntnis die Frage nach der inneren Möglichkeit der ursprünglichen Begrifflichkeit überhaupt aufbricht.

§  23. — Schématisme et subsomption.

Les pages précédentes interprètent à dessein la doctrine kantienne du schématisme des concepts purs de l’entendement à la seule lumière du devenir intrinsèque de la transcendance. Or Kant, en poursuivant son instauration du fondement de la métaphysique, s’efforce de développer une problématique qui se renouvelle à chaque étape, tout en cherchant, lors de l’introduction des points décisifs de sa doctrine, à user le plus possible de formules connues, susceptibles d’initier au problème. Ainsi, par exemple, la déduction transcendantale débute par le procès de la métaphysique traditionnelle. Ce procès est tranché en fournissant la preuve que les notions doivent être des catégories, c’est-à-dire qu’elles doivent essentiellement appartenir à la transcendance, si elles veulent déterminer a priori l’étant empiriquement accessible. Du même coup se trouve fixée la condition de l’« usage » de ces concepts.

Faire usage de concepts signifie en général : les rapporter à des objets ou — si l’on regarde l’opération du point de vue des objets — ranger ceux-ci « sous » des concepts. La logique traditionnelle appelle « subsomption » cet usage des concepts. User a priori des concepts purs comme déterminations transcendantales du temps, c’est-à-dire constituer une connaissance pure, tel est l’accomplissement du schématisme. En effet, lorsqu’on le considère sous cet angle, le problème du schématisme se laisse d’abord très bien expliquer par référence à la subsomption. Encore faut-il considérer qu’il s’agit ici d’emblée — dans la connaissance ontologique — de concepts ontologiques et donc aussi d’une « subsomption » spécifique, elle-même ontologique.

Aussi Kant n’a-t-il pas manqué, dès la première esquisse de l’unité essentielle de la connaissance ontologique 1 , d’attirer l’attention sur la différence fondamentale qu’il y a à « ranger sous des concepts » (ce qui concerne les objets) et « mettre en concepts » (ce qui concerne la synthèse pure de l’imagination transcendantale). La « mise en concepts » de la synthèse pure s’accomplit dans le schématisme transcendantal. Il « forme » l’unité représentée dans la notion pour en faire l’élément essentiel de l’objectivité, laquelle peut être intuitionnée de façon pure. C’est seulement dans le schématisme transcendantal que les catégories se forment en tant que catégories. Si celles-ci sont les véritables « concepts fondamentaux » [« Urbegriffe »], le schématisme transcendantal est la conceptualisation originelle et authentique.

Si donc Kant introduit le chapitre du schématisme par une référence à la subsomption, c’est qu’il veut nous initier à la subsomption transcendantale comme problème essentiel. Il montre par là que la question de la possibilité intrinsèque de la conceptualité originelle surgit dans la structure essentielle de la connaissance pure.

§ 23. Schematism and Subsumption

In the preceding pages the Kantian doctrine of the schematism of the pure concepts of the understanding was interpreted in the light of the intrinsic development of transcendence. Now, in his laying of the foundation of metaphysics, Kant not only strives to develop a problematic which renews itself at every step but also when introducing a decisive element of his doctrine confines himself to the most possible of the known formulations capable of presenting the problem. Thus, the transcendental deduction begins as a “legal action” within traditional metaphysics. This action is decided by the proof that the notions must be categories, i.e., that they must belong essentially to transcendence itself if they are to be capable of the determination a priori of essents which are empirically accessible. At the same time, however, the condition of the “use” of these concepts is fixed.

To make use of concepts signifies in general: to apply them to objects or—from the point of view of the objects—to bring them “under” concepts. Traditional logic calls this use of concepts “subsumption.” The use of pure concepts as transcendental determinations of time a priori, i.e., the achievement of pure knowledge, is what takes place in schematism. In fact, seen from this point of view, the problem of schematism may be explained, to begin with at least, by reference to subsumption. But it must be remembered that, from the first, it is a question here—in ontological knowledge—of ontological concepts and therefore of a specific, that is, ontological “subsumption.”

But from the very first characterization of ontological knowledge,137 Kant has not neglected to draw our attention to the fundamental difference between “bringing under concepts” [unter Begriffe bringen] (that which concerns objects) and “reducing to concepts” [auf Begriffe bringen] (that which concerns the pure synthesis of the transcendental imagination). “The reduction to concepts” of the pure synthesis takes place in the transcendental schematism. It “forms” [bildet] the unity represented in the notion in order to make it the essential element of pure objectivity, i.e., that objectivity which can be perceived a priori. Only in the transcendental schematism are the categories formed as categories. If the latter are the true “fundamental concepts” [Urbegriffe] then the transcendental schematism is primordial and authentic conceptualization as such.

Therefore, if Kant begins the chapter on schematism with a reference to subsumption, it is because he wishes to introduce transcendental subsumption as the central problem in order to show that the question of the intrinsic possibility of primordial conceptuality arises in the essential structure of pure knowledge.

077
079