حال کانت وحدت کامل مفاهیم محض را از جدول احکام استخراج می کند و بطور متناظر تعاریف شاکله های مفاهیم محض منفرد فاهمه را به جدول معقولات می دهد. برای چهار وجه تقسیمات مقولات (کمیت، کیفیت، نسبت، جهت) منظر محض زمان باید چهار امکان صورت پذیری را نمایش دهد به عنوان «سلسله های زمانی، محتوای زمانی، ترتیب زمانی و شمول زمانی.»144 این ویژگی های زمان چندان بطور سیستماتیک از طریق تحلیل خود زمان بسط نیافته است بلکه «براساس ترتیب مقولات»145 استقرار یافته است. تفسیر شاکله های منفرد ابتدا با تحلیل جامعی از ارتباط سنجی شاکله های محض کمیت، واقعیت و جوهر آغاز می شود و سپس خلاصه تر می گردد و با تعاریف صرف پایان می یابد.146
در یک معنای خاص، کانت در چنین ارائه موجزی محق است. چرا که اگر شاکله سازی استعلایی معرفت انتولوژیک را براساس ماهیت اش تعیین می کند، پس پرداخت نظامند معرفت انتولوژیک در ارائه نظام اصول تألیفی باید ضرورتاً بطور ماتقدم با ویژگی شاکله سازی روبرو شود و باید تعینات استعلایی متناظر زمان را طرح نماید. حال این امر هم روی می دهد، هر چند فقط در حدود خاصی147.
آسان است تشخیص دادن اینکه: اگر بطور واضح تری ساختار ذاتی شاکله سازی استعلایی و بطور کلی هر چه که به کل استعلا ربط دارد به روشنی آورده شود، پس مسیرها به وضوح بیشتری آشکار می گردند تا بدین وسیله راه مان را در تاریکی این اصیل ترین ساختارها «در اعماق نفس مان» بیابیم. در واقع ماهیت کلی شاکله سازی بطور کلی، و ماهیت کلی استعلا به طور خاص با وضوح کافی تعیین شده اند. اما اینکه پیشروی بیشتری ممکن است، توسط خود کانت در مطلب زیر ابراز شذه است: «اینکه ما بیشتر با بحث خشک و کسل کننده از آنچه بواسطة شاکله سازی استعلایی مفاهیم محض فاهمه بطور کلی مورد نظر است توقف نمی کنیم، [بدین جهت است که] ترجیح می دهیم آنها را براساس ترتیب مقولات و در رابطه با آنها ارائه کنیم.»148
آیا فقط خشکی و ملال آوری این امر است که کانت را از تلاشی برای بحث بیشتر باز می دارد؟ پاسخ به این پرسش هنوز هم نمی تواند داده شود!149 [چنین پاسخی] همچنین روشن می سازد که چرا تفسیر حاضر از تلاش برای تشریح انضمامی تعاریف کانتی شاکله های محض اجتناب می کند. اما برای نشان دادن اینکه نظریه کانت از شاکله سازی استعلایی نظریه ای بی قاعده نیست، بلکه از خود پدیدارها برآمده است مایلم تفسیری- هر چند کوتاه و نا پرداخته از شاکله استعلایی مقوله ای، به عنوان مثال جوهر، ارائه کنم.
Now Kant extracts the complete unity of the pure concepts of the understanding from the Table of Judgments, and correspondingly, he gives the definitions of the schemata of the individual, pure concepts of the understanding to the Table of Notions. According to the four moments of the division of the categories (Quantity, Quality, Relation, Modality), the pure look of time must exhibit four possibilities of formability as “time-series, time-content, time-order, and time-inclusiveness. “144 These characters of time are not so much developed systematically through and out of an analysis of time itself, but instead are fixed in it “according to the order of the categories.”145 The interpretation of the individual schemata begins first of all with a relation-measuring, comprehensive analysis of the pure schemata of Quantity, Reality, and Substance, then becomes more concise, and ends with mere definitions.146
In a certain sense, Kant has a right to such a lapidary presentation. For if the Transcendental Schematism determines ontological knowledge on the basis of its essence, then the systematic working-out of ontological knowledge in the presentation of the system of synthetic principles must necessarily come across the character of the schematism a priori and must set forth the corresponding transcendental determinations of time. Now this also occurs, although only within certain limits.147
It is easy to recognize: the more clearly the essential structure of the Transcendental Schematism and, in general, all that belongs to the whole of transcendence is brought to light, then all the more clearly do the paths appear by which to find our way in the darkness of these most original structures “in the depths of our soul.” The universal essence of the schematism in general, and of the transcendental in particular, has indeed been determined with sufficient clarity. That a further advancing is possible, however, is divulged by Kant himself in the following remark: “That we may not be further delayed by a dry and tedious dissection of what is demanded by transcendental schemata of the pure concepts of the understanding in general, we prefer to present them according to the order of the categories and in connection with them.”148
Is it only the dryness and tediousness of this affair which restrains Kant from attempting a further dissection? The answer to this question cannot as yet be given.149 [When given, the answer] will also clarify why the present interpretation refrains from attempting a concrete unfolding of the Kantian definitions of the pure schemata. However, in order to show that Kant’s doctrine of the Transcendental Schematism is no baroque theory but instead is created out of the phenomena themselves, I would like to give an interpretation — admittedly only a short and rough one — of the transcendental schema of a category, namely, of substance.
Kant entnimmt nun aber die geschlossene Einheit der reinen Verstandesbegriffe der Urteilstafel und gibt der Notionentafel entsprechend die Definitionen der Schemata der einzelnen reinen Verstandesbegriffe. Gemäß den vier Einteilungsmomenten der Kategorien (Quantität, Qualität, Relation, Modalität) muß der reine Zeitanblick vier Möglichkeiten der Bildbarkeit zeigen, als „Zeitreihe, Zeitinhalt, Zeitordnung und Zeitinbegriff” 144. Diese Zeitcharaktere sind nicht so sehr durch eine Analyse der Zeit selbst aus dieser systematisch entwickelt, sondern in ihr „nach der Ordnung der Kategorien” 145 festgelegt. Die Interpretation der einzelnen Schemata beginnt zunächst mit einer verhältnismäßig ausführlichen Analyse der reinen Schemata der Quantität, Realität und Substanz, um dann immer knapper zu werden und bei bloßen Definitionen zu enden. 146
In gewisser Hinsicht hat Kant ein Recht zu einer solchen lapidaren Darstellung. Denn wenn der transzendentale Schematismus die ontologische Erkenntnis im Grunde ihres Wesens bestimmt, dann muß die systematische Ausarbeitung der ontologischen Erkenntnisse in der Darstellung des Systems der synthetischen Grundsätze a priori notwendig auf den Schematismuscharakter stoßen und die entsprechenden transzendentalen Zeitbestimmungen herausstellen. Das geschieht nun auch, wenngleich nur in gewissen Grenzen 147.
Es ist leicht einzusehen: je durchsichtiger die Wesensstruktur des transzendentalen Schematismus und überhaupt alles dessen, was zum Ganzen der Transzendenz gehört, ans Licht gebracht ist, desto deutlicher zeigen sich die Wege dazu, sich im Dunkel dieser ursprünglichsten Strukturen „in den Tiefen unserer Seele” zurechtzufinden. Zwar ist das allgemeine Wesen des Schematismus überhaupt, und des transzendentalen im besonderen, hinreichend eindeutig bestimmt. Daß ein weiteres Vordringen aber möglich ist, verrät Kant selbst durch die folgende Bemerkung: „Ohne uns nun bei einer trockenen und langweiligen Zergliederung dessen, was zu transzendentalen Schematen reiner Verstandesbegriffe überhaupt erfordert wird, aufzuhalten, wollen wir sie lieber nach der Ordnung der Kategorien und in Verknüpfung mit diesen darstellen.” 148
Ist es nur die Trockenheit und Langweiligkeit des Geschäftes, die Kant von einer weiteren Zergliederung abhalten? Die Antwort hierauf kann jetzt noch nicht gegeben werden 149. Sie wird auch erklären, warum in der vorliegenden Interpretation vom Versuch einer konkreten Auseinanderlegung der Kantischen Definitionen der reinen Schemata abgesehen wird. Um jedoch sichtbar zu machen, daß Kants Lehre vom transzendentalen Schematismus keine barocke Theorie ist, sondern aus den Phänomenen selbst geschöpft wird, möge eine freilich nur kurze und rohe Interpretation des transzendentalen Schemas einer Kategorie, nämlich der Substanz, gegeben werden.
Or, Kant emprunte l’ensemble systématique des concepts purs de l’entendement à la table des jugements et donne les définitions des schèmes des divers concepts purs de l’entendement conformément à la table des notions. Correspondant aux quatre moments de la division des catégories (quantité, qualité, relation, modalité), la vue pure du temps devra manifester quatre possibilités de prendre forme : ce sont « la série du temps, le contenu du temps, l’ordre du temps, l’ensemble du temps 1 ». Ces caractères du temps ne sont pas tant développés par l’analyse du temps lui-même que fixés en lui « suivant l’ordre des catégories 2 ». L’interprétation des différents schèmes 3 commence par une analyse relativement détaillée des schèmes purs de la quantité, de la réalité et de la substance; elle s’amenuise ensuite progressivement jusqu’à finir par l’énoncé de simples définitions.
En un sens, Kant a le droit de se borner à un exposé aussi concis. Car si le schématisme transcendantal détermine foncièrement l’essence de la connaissance ontologique, l’exposé systématique des concepts ontologiques devra nécessairement se heurter, dans la présentation du système des principes synthétiques a priori, à la structure du schématisme et mettre en lumière les déterminations transcendantales du temps correspondantes. C’est ce qui se produit en fait, encore que dans certaines limites 4 .
Il est facile de le comprendre : mieux on aura éclairci la structure essentielle du schématisme transcendantal et, en général, tout ce qui appartient à la transcendance comme totalité, mieux on aura les moyens de s’orienter dans l’obscurité qui enveloppe ces structures originelles « dans les profondeurs de notre âme ». Sans doute, la nature générale du schématisme, et plus particulièrement celle du schématisme transcendantal, est-elle déterminée avec suffisamment de précision. Mais une remarque de Kant trahit que cet examen pourrait se poursuivre plus avant : « Sans nous arrêter maintenant à une analyse sèche et fastidieuse de ce qu’exigent les schèmes transcendantaux des concepts purs de l’entendement en général, nous les exposerons de préférence d’après l’ordre des catégories et dans leur rapport avec elles 5 . »
Sont-ce vraiment la sécheresse et la longueur fastidieuse de cet examen qui retiennent seules Kant de le développer plus avant? Nous n’avons pas, dès maintenant, une réponse à cette question 6 . Lorsqu’elle sera fournie, elle expliquera pourquoi la présente interprétation s’abstient de tout essai de développer concrètement les définitions kantiennes des schèmes purs. Cependant, pour faire voir que la doctrine kantienne du schématisme transcendantal n’est pas une théorie artificielle mais qu’elle a son origine dans les phénomènes eux-mêmes, nous voulons interpréter, ne fût-ce que rapidement et à grands traits, le schème transcendantal d’une des catégories, à savoir de la substance.
Now, Kant borrows the systematic unity of the pure concepts of the understanding from the table of judgments and, accordingly, gives the definitions of the schemata of the individual pure concepts of the understanding to the table of notions. Corresponding to the four moments of the division of the categories (quantity, quality, relation, and modality), the pure aspect of time must exhibit four possibilities of taking form, namely, “the time-series, the time-content, the time-order, and lastly, the scope of time.”127 These characters of time are not so much developed systematically through an analysis of time itself as they are fixed in time following “the order of the categories.“128 The interpretation of the individual schemata 129 begins with a relatively detailed analysis of the pure schemata of quantity, reality, and substance and then becomes ever more concise until it finally ends with mere definitions.
In a certain sense, Kant has a right to such a summary presentation. If the transcendental schematism determines the essence of ontological knowledge, then the systematic elaboration of ontological concepts in the presentation of the system of synthetic principles a priori must necessarily hit upon the structure of schematism and bring to light the corresponding transcendental determinations of time. This in fact takes place, although only within certain limits.130
It is easy to see that the more fight one throws on the structures essential to the transcendental schematism and, in general, all that pertains to transcendence as a whole, the better he is able to find his way in the obscurity which envelops these primordial structures “in the depths of the human soul.” Without doubt, the nature of schematism in general, and of transcendental schematism in particular, has been determined with sufficient precision. However, one of Kant’s own remarks reveals that this inquiry can be pursued further. “That we may not be further delayed by a dry and tedious analysis of the conditions demanded by transcendental schemata of the pure concepts of understanding in general, we shall now expound them according to the order of the categories and in connection with them.”131
Is it only the dryness and tediousness of this analysis that deters Kant from a further determination? The answer to this question cannot be given as yet.132 When it is given, it will also explain why the present interpretation refrains from any attempt to develop concretely the Kantian definitions of the pure schemata. However, in order to show that the Kantian doctrine of the transcendental schematism is no artificial theory but has its origin in the phenomena themselves, an interpretation—brief and rough, to be sure—of the transcendental schema of a particular category, that of substance, will be given.