047
049

15- مسألة مقولات و نقش منطق استعلایی

مسأله وحدت ذاتی معرفت انتولوژیک ابتدا اساس تعیین ماهیت مقولات را فراهم می کند. اگر یک مقوله (چنانچه این نام بیان می دارد) صرفاً و اولاً و بذات فقط حالتی از «قول» σχῆμα τοῦ λóγου [اسکیما تو لوگوس/ حالتی از قول] نیست بلکه اگر در عوض می تواند ماهیت ذاتی تر خود را به عنوان σχῆμα τοῦ ðντος [اسکیما تو انتوس/ حالتی از وجود]برآورده سازد، پس ممکن است به عنوان یک «مؤلفه» (مفهوم) از معرفت محض عمل نکند.a در عوض وجود شناخته شده موجودات می بایست مستقیماً در آن قرار بگیرد. اما شناخت وجود، وحدت شهود محض و تفکر محض است. لذا برای ماهیت مقولات دقیقاً شهودپذیری معقولات[notions] است که اساسی می گردد.

حال «توضیح متافیزیکی» شهود محض وظیفه حساسیت استعلایی بود. توضیح مؤلفه دیگر معرفت محض، تفکر محض، به «منطق» استعلایی یعنی به تحلیل مفاهیم اختصاص یافت. مسأله وحدت ذاتی معرفت محض تحقیق را به نقطه ای ورای جداسازی مؤلفه ها هدایت کرده است. لذا تحلیل محض نه به شهود محض و نه به تفکر محض اختصاص دارد. بدین دلیل توضیح منشا تألیف محض که قرار است آغاز گردد نمی تواند نه یک توضیح حسی-استعلایی باشد و نه منطقی-استعلایی. برهمین اساس، مقوله نه مساله ای از آن حساسیت استعلایی است و نه منطق استعلایی.

پس بحث از مسألة محوری امکان انتولوژی در کدام رشته استعلایی قرار می گیرد؟ این پرسش برای کانت بیگانه باقی می ماند. او نه تنها توضیح مفاهیم محض به منزله مؤلفه های معرفت محض را که حتی تعیین و تأسیس وحدت ذاتی معرفت محض را به «تحلیل مفاهیم» محول می کند. بدین نحو، منطق یک تقدم غیرقابل مقایسه ای نسبت به حسیات می یابد در حالی که از سوی دیگر دقیقاً شهود است که در معرفت به عنوان یک کل به عنوان مقدمb عرضه شده است.

§15. The Problem of the Categories and the Role of Transcendental Logic

The problem of the essential unity of ontological knowledge first provides the basis for the determination of the essence of the categories. If a category (as the name indicates) is not only, nor first and foremost, a mode of “assertion,” σχῆμα τοῦ λóγου, but if instead it can satisfy its ownmost essence as σχῆμα τοῦ ðντος, then it may not function as an “element” (notion) of pure knowledge.a Instead, the known Being of beings must lie in it directly. The knowing of Being, however, is the unity of pure intuition and pure thinking. Hence, for the essence of the categories it is precisely the pure intuitability of the notions that becomes decisive.

Now the “metaphysical exposition” of pure intuition was the task of the Transcendental Aesthetic. The elucidation of the other element of pure knowledge, pure thought, fell to the Transcendental “Logic,” namely, to the Analytic of the Concepts. The problem of the essential unity of pure knowledge has led the inquiry to a point beyond the isolation of the elements. Hence pure synthesis falls neither to pure intuition nor to pure thought. For this reason, the elucidation of the origin of pure synthesis which is about to begin can be neither a transcendental-aesthetic nor a transcendental-logical one. Accordingly, the category is neither a problem of the Transcendental Aesthetic nor of the Transcendental Logic.

But in which transcendental discipline, then, does the discussion of the central problem of the possibility of ontology fall? This question remains foreign to Kant. He assigns not only the elucidation of the pure concepts as elements of pure knowledge, but also the determination and grounding of the essential unity of pure knowledge to the “Analytic of the Concepts.” In this way, logic maintains an incomparable priority over the aesthetic whereas, on the other hand, it is precisely intuition which is presented as primaryb in knowledge as a whole.

15. Das Kategorienproblem und die Rolle der transzendentalen Logik

Das Problem der Wesenseinheit der ontologischen Erkenntnis gibt erst den Boden zur Bestimmung des Wesens der Kategorie. Soll diese nicht nur und nicht in erster Linie, wie der Name andeutet, eine Weise des „Aussagens”, σχῆμα τοῦ λóγου sein, sondern ihrem eigensten Wesen als σχῆμα τοῦ ðντος genügen können, dann darf sie nicht als „Element” (Notion) der reinen Erkenntnis fungieren a, sondern in ihr muß gerade das erkannte Sein des Seienden liegen. Das Erkennen des Seins aber ist Einheit von reiner Anschauung und reinem Denken. Für das Wesen der Kategorie wird demnach gerade die reine Anschaulichkeit der Notionen entscheidend.

Nun war die „metaphysische Exposition” der reinen Anschauung die Aufgabe der transzendentalen Ästhetik. Die Aufhellung des anderen Elementes der reinen Erkenntnis, des reinen Denkens, fiel der transzendentalen „Logik”, und zwar der Analytik der Begriffe, zu. Das Problem der Wesenseinheit der reinen Erkenntnis hat die Untersuchung über die Isolierung der Elemente hinausgeführt. Die reine Synthesis fällt demnach weder der reinen Anschauung noch dem reinen Denken zu. Daher kann die jetzt anhebende Erhellung des Ursprungs der reinen Synthesis weder eine transzendental-ästhetische noch eine transzendental-logische sein. Entsprechend ist die Kategorie weder ein Problem der transzendentalen Ästhetik noch der transzendentalen Logik.

In welche transzendentale Disziplin fällt dann aber die Erörterung des zentralen Problems der Möglichkeit der Ontologie? Kant bleibt diese Frage fremd. Er weist der „Analytik der Begriffe” nicht nur die Erhellung des reinen Begriffes als Element der reinen Erkenntnis zu, sondern auch die Bestimmung und Begründung der Wesenseinheit der reinen Erkenntnis. Damit erhält die Logik einen unvergleichlichen Vorrang vor der Ästhetik, wo doch andererseits gerade die Anschauung das Primäre b im Ganzen der Erkenntnis darstellt.

§ 15. — Le problème des catégories et le rôle de la Logique transcendantale.

Le problème de l’unité essentielle de la connaissance ontologique est seul à donner une base à la détermination de l’essence de la catégorie. Si celle-ci n’est pas seulement, ni même en premier lieu, comme son nom l’indique, un mode d’« énonciation », σχῆμα τοῦ λóγου mais si elle doit pouvoir satisfaire à sa nature la plus intime qui est celle σχῆμα τοῦ ðντος, elle ne devra pas fonctionner comme un « élément » (notion) de la connaissance pure, mais il faudra que l’on trouve en elle la connaissance de l’être de l’étant. La connaissance de l’être, cependant, est l’unité de l’intuition et de la pensée pures. La pure intuitivité des notions deviendra donc décisive pour l’essence de la catégorie.

Mais I’« exposé métaphysique » de l’intuition pure définissait la tâche de l’Esthétique transcendantale. L’explicitation de l’autre élément de la connaissance pure, la pensée pure, était dévolue à la « Logique » transcendantale et, plus précisément, à l’Analytique des concepts. Le problème de l’unité essentielle de la connaissance pure a conduit la recherche au-delà des éléments isolés. La synthèse pure n’est donc le fait ni de l’intuition ni de la pensée pures. Il s’ensuit que l’explicitation de l’origine de la synthèse pure, que nous commençons maintenant, ne peut être accomplie ni dans les cadres de l’esthétique transcendantale ni dans ceux de la logique transcendantale. Par conséquent, la catégorie n’est un problème ni d’esthétique ni de logique transcendantales.

A quelle discipline transcendantale incombe alors la discussion du problème central de la possibilité de l’ontologie? Kant reste étranger à cette question. Il attribue à l’Analytique des concepts non seulement l’explicitation du concept pur comme élément de la connaissance pure, mais encore la détermination et la justification [Begründung] de l’unité essentielle de la connaissance pure. Ainsi la logique obtient-elle sur l’esthétique un privilège sans pareil, alors que l’intuition constitue pourtant l’élément premier de la connaissance dans son ensemble.

§15. The Problem of the Categories and the Role of Transcendental Logic

The problem of the essential unity of ontological knowledge first provides a basis for the determination of the essence of the categories. If a category is not only, or even in its primary sense (as the name indicates), a mode of “assertion,” schēma tou logou, and if it can satisfy its true nature, which is that of a schēma tou ontos, then it must not function merely as an “element” (notion) of pure knowledge; on the contrary, in it must lie the knowledge of the Being of the essent. Knowledge of Being, however, is the unity of pure intuition and pure thought. The pure intuitivity of the notions, therefore, becomes decisive for the essence of the categories.

The “metaphysical exposition” of pure intuition is the task of the Transcendental Aesthetic. The elucidation of the other element of pure knowledge, pure thought, devolves on the Transcendental Logic, in particular, on the Analytic of ConceptsThe problem of the essential unity of pure knowledge has led the inquiry beyond the isolation of the elements. The pure synthesis, therefore, is the act neither of pure intuition nor of pure thought. It follows, then, that the explication of the origin of the pure synthesis which we are about to begin cannot be carried out within the compass either of transcendental aesthetic or transcendental logic. Accordingly, the problem posed by the categories belongs to neither discipline.

But within what discipline does the discussion of the central problem of the possibility of ontology fall? This question was never considered by Kant. He assigned to the Analytic of Concepts not only the explication of pure concepts as elements of pure knowledge but the determination and justification of the essential unity of pure knowledge as well. In this way, logic came to have a unique priority over aesthetic even though it is intuition which is the primary element in knowledge as a whole.

047
049