3- بنیانگذاری متافیزیک به صورت «نقد عقل محض»

کانت مسئله امکان وجودشناسی را به پرسش: «چگونه حکم تألیفی ماتقدم ممکن است؟» تقلیل می دهد. تفسیر چنین صورتبدی ای از مسئله آشکار می سازد که بنیانگذاری برای متافیزیک، بعنوان نقدی از عقل محض انجام می پذیرد. پرسش مربوط به امکان معرفت وجودشناختی نیازمند توصیف مقدماتی خویش می باشد. در پیروی از سنتH، کانت شناخت را در این صورتبندی به عنوان حکم می فهمد. در فهم وجودشناختی چه نوعی از معرفت مورد ملاحظه قرار دارد؟ وجودشناسی آن معرفتی است که در آن موجود شناخته می شود. اما آنچه در آنجا شناخته می شود، فارغ از اینکه اصلا چگونه تجربه شده و تعیّن یافته، متعلق به موجود است. این چیستیِ[Wassein/what-Being] شناخته شده از موجود به نحو ماتقدم در معرفت وجودشناختی، پیش از هر تجربه انتیکH، هر چند دقیقا برای این [معرفت انتیک]، وضع می شود. کانت معرفتی را که ماهیتِ [Wasgehalt/quiddity] موجود را پیش می نهد، یعنی معرفتی که خود موجود را آشکار می سازد، «ترکیبی» می نامد. لذا پرسشِ مربوط به امکان معرفت وجودشناختی، مسئله ماهیت احکام تالیفی ماتقدم می گردد.

امری که حجّیت این تصدیقات بن مایه ایِ/احکام موضوعه [sachhaltigen Urteile/material judgments] مربوط به وجود موجودات را بنیاد می کند/موجه می سازد، نمی تواند در تجربه قرار داشته باشد؛ چرا که تجربۀ موجودات خود همیشه از قبل توسط فهم وجودشناختی هدایت می شود؛ فهم وجودشناختی ای که از طریق [تراز دیگری از] تجربه در معنایی بس تعیین کننده تر [از تجربه انتیک] ممکن می گردد. لذا معرفت وجودشناختی حکمی بر اساس بنیادهایی (اصولی) است که بطور تجربی وضع نمی گردند.

اما متعاقبا قوه شناخت ما به نحو ماتقدم براساس اصول را کانت «عقل محض» می نامد.11 «عقل محض» «آن چیزی است که برای شناخت چیزی به نحو کاملا ماتقدم، اصولی را فراهم می کند.»12 بنابراین تا بدانجا که اصول مندرج در عقل امکان معرفت ماتقدم را قوام می دهند، کشف امکان معرفت وجودشناختی باید [به صورت] توصیفی از ماهیت عقل محض در آید. اما تعیین حدود ماهیت عقل محض در عین حال متمایز نمودن [مولفه های] غیرماهوی آن و لذا محدود ساختن و منحصرنمودن(نقد)ِ امکانات ذاتی آن است. بنیانگذاری متافیزیک به منزله کشف ماهیت وجودشناسی، «نقدی از عقل محض» است.

معرفت وجودشناختی، یعنی تالیف ماتقدم استH «که صرفا بخاطر آن تمام نقد تقبل شده است.»13 تنها با استقرار مسئله هدایت کنندۀ این تاسیس متافیزیک، تعیین دقیق تر این تالیف مبرم تر می گردد. بطور کلی کانت نه تنها این عبارت را در معانی چندگانه استفاده کرد14، بلکه این معانی متعدد حتی در صورت بندی مسئله بنیانگذاری برای متافیزیک نیز درهم تابیده شده اند. پرسش، مربوط به امکان احکام تالیفی ماتقدم است. حال اینکه هر حکمی به عنوان حکم از پیش یک «من پیوند می دهم» است: یعنی موضوع و محمول را پیوند می دهم. حکم فی نفسه، حتی احکام «تحلیلی» نیز ترکیبی هستند، هر چند مبنای اتحاد ربط موضوع- محمول صرفا در تصور موضوع [der Subjektvorstellung] قرار دارد. حال آنکه احکام ترکیبی به دو معنی «ترکیبی» اند: اول بطور کلی به عنوان احکام و دوم، از آنجا که حجّیت «ربطِ» (تالیفِ) تصور، از خود موجودی که حکم بدان مربوط است، «پیش می آید» (تالیف می گردد).H

§3. The Laying of the Ground for Metaphysics as “Critique of Pure Reason”

Kant reduces the problem of the possibility of ontology to the question: “How are a priori synthetic judgments possible?” The interpretation of this formulation of the problem makes it clear that the laying of the ground for metaphysics is carried out as a critique of pure reason. The question concerning the possibility of ontological knowledge requires its preliminary characterization. In keeping with the traditionH, Kant understands knowing in this formula as judging. What kind of knowledge is under consideration in ontological understanding? It is that [knowledge] in which the being is known. What is known there, however, belongs to the being, no matter how it is always experienced and determined. This known what-Being [Wassein] of the being is brought forward a priori in ontological knowledge prior to all ontic experienceH, although it is precisely for this [ontic experience]. Knowledge which brings forth the quiddity [Wasgehalt] of the being, i.e., knowledge which unveils the being itself, Kant calls “synthetic.” Thus the question concerning the possibility of ontological knowledge becomes the problem of the essence of a priori synthetic judgments.

The instance that grounds the legitimacy of these material judgments [sachhaltigen Urteile] concerning the Being of beings cannot lie in experience, for experience of beings is itself always already guided by ontological understanding, which becomes accessible through experience in a more determinative respect. Ontological knowledge is hence a judging according to grounds (principles) which are not brought forth experientially.

But our faculty of knowing a priori according to principles Kant then names pure reason. 11 Pure reason is “that which supplies the principles to know something entirely a priori.”12 Hence, insofar as the principles contained in reason constitute the possibility of a priori knowledge, the unveiling of the possibility of ontological knowledge must become an elucidation of the essence of pure reason. The delimitation of the essence of pure reason, however, is at the same time the differentiating determination of its nonessence and, with that, the limitation and restriction (critique) of its essential possibilities. Laying the ground for metaphysics as unveiling the essence of ontology is “Critique of Pure Reason.”

It is ontological knowledge, i.e., the a priori synthesisH, “for the sole sake of which the whole critique is undertaken.”13 Just by establishing the guiding problem of this grounding of metaphysics, a more precise determination of this synthesis becomes all the more pressing. Not only did Kant generally use this expression in a multitude of senses, 14 but these [many meanings] are even intertwined within the formula for the problem of the laying of the ground for metaphysics. The question concerns the possibility of a priori synthetic judgments. Now every judgment as such is already an “I connect”: namely, subject and predicate. As judgments, “analytic” judgments are also already synthetic, even if the ground for the univocity of the subject-predicate connection lies merely in the representation of the subject [der Subjektvorstellung]. But the synthetic judgments, then, are “synthetic” in a twofold sense: first, as judgments in general; and second, insofar as the legitimacy of the “connection” (synthesis) of the representation “brought forth” (synthesis) from the being itself with which the judgment is concerned.H

3. Die Grundlegung der Metaphysik als „Kritik der reinen Vernunft”

Kant bringt das Problem der Möglichkeit der Ontologie auf die Frage: „Wie sind synthetische Urteile a priori möglich?” Die Auslegung dieser Problemformel verschafft die Erklärung dafür, daß die Grundlegung der Metaphysik als eine Kritik der reinen Vernunft durchgeführt wird. Die Frage nach der Möglichkeit der ontologischen Erkenntnis erfordert eine vorläufige Charakteristik derselben. Kant faßt in dieser Formel, der Überlieferung entsprechend, das Erkennen als Urteilen. Welche Art von Erkenntnis liegt im ontologischen Verstehen vor? Es ist darin das Seiende erkannt. Was da aber erkannt ist, gehört zum Seienden, mag es wie immer erfahren und bestimmt sein. Dieses erkannte Wassein des Seienden wird in der ontologischen Erkenntnis vor aller ontischen Erfahrung, obzwar gerade für diese, a priori beigebracht. Eine den Wasgehalt des Seienden beibringende bzw. das Seiende selbst enthüllende Erkenntnis nennt Kant „synthetische”. So wird die Frage nach der Möglichkeit der ontologischen Erkenntnis zum Problem des Wesens der synthetischen Urteile a priori.

Die Begründungsinstanz der Rechtmäßigkeit dieser sachhaltigen Urteile über das Sein des Seienden kann nicht in der Erfahrung liegen; denn Erfahrung von Seiendem ist selbst schon immer geführt vom ontologischen Verständnis des Seienden, das in bestimmter Hinsicht durch die Erfahrung zugänglich werden soll. Ontologische Erkenntnis ist demnach ein Urteilen nach nicht erfahrungsgemäß beizubringenden Gründen (Prinzipien).

Nun nennt aber Kant unser Vermögen, aus Prinzipien a priori zu erkennen, die „reine Vernunft” 11. Reine Vernunft ist „diejenige, welche die Prinzipien, etwas schlechthin a priori zu erkennen, enthält.” 12 Sofern demnach die in der Vernunft enthaltenen Prinzipien die Möglichkeit einer apriorischen Erkenntnis ausmachen, muß die Enthüllung der Möglichkeit der ontologischen Erkenntnis zu einer Aufhellung des Wesens der reinen Vernunft werden. Die Umgrenzung des Wesens der reinen Vernunft ist aber zugleich die unterscheidende Bestimmung ihres Unwesens und damit die Begrenzung und Einschränkung (Kritik) auf ihre wesentlichen Möglichkeiten. Grundlegung der Metaphysik als Enthüllung des Wesens der Ontologie ist „Kritik der reinen Vernunft”.

Die ontologische Erkenntnis, d.h. die apriorische „Synthesis” ist es, „um deren willen eigentlich die ganze Kritik da ist” 13. Um so dringender wird schon bei der Festlegung des leitenden Problems dieser Begründung der Metaphysik die nähere Bestimmung dieser Synthesis. Kant gebraucht diesen Ausdruck nicht nur überhaupt in mannigfachen Bedeutungen 14, sondern gerade in der Problemformel der Grundlegung der Metaphysik verschlingen sich diese. Die Frage geht nach der Möglichkeit der a priori synthetischen Urteile. Nun ist jedes Urteil als solches schon ein „ich verbinde”: nämlich Subjekt und Prädikat. Als Urteile sind auch die „analytischen” Urteile schon synthetisch, wenngleich der Grund der Einstimmigkeit der Subjekt-Prädikat-Verbindung lediglich in der Subjektvorstellung liegt. Die synthetischen Urteile sind aber dann in einem zweifachen Sinne „synthetisch”: erstens als Urteile überhaupt, zweitens sofern die Rechtmäßigkeit der Vorstellungs-,,Verbindung” (Synthesis) aus dem Seienden selbst, worüber geurteilt ist, „beigebracht” wird (Synthesis).

§3. — L’instauration du fondement de la métaphysique comme « Critique de la Raison pure ».

Kant ramène le problème de la possibilité de l’ontologie à cette question : « Comment. les jugements synthétiques a priori sont-ils possibles? » L’explicitation du problème ainsi énoncé fait comprendre que l’instauration du fondement de la métaphysique s’exécute sous la forme d’une critique de la raison pure. La question de la possibilité de la connaissance ontologique exige que celle-ci soit caractérisée anticipativement. Conformément à la tradition, Kant, dans cette formule, conçoit la connaissance comme l’acte de juger. Quelle espèce de connaissance trouve-t-on dans la compréhension ontologique? L’étant, en elle, est connu. Mais ce qui est ainsi connu appartient à l’étant, de quelque manière qu’il soit éprouvé et déterminé. La talité [Wassein] connue de l’étant est apportée a priori par la connaissance ontologique, préalablement à toute expérience ontique, encore que cette talité doive précisément servir cette expérience. Kant appelle « synthétique » une connaissance qui apporte la talité [Was­gehalt] de l’étant, c’est-à-dire qui dévoile l’étant lui-même. Voilà comment la question de la possibilité de la connaissance ontologique devient le problème de l’essence des jugements synthétiques a priori.

L’instance capable de fonder la légitimité de ces jugements matériels [sachhaltig] sur l’être de l’étant ne peut se trouver dans l’expérience; car l’expérience de l’étant est toujours déjà conduite par la compréhension ontologique de l’étant, lequel deviendra accessible dans l’expérience selon une perspective déterminée. En conséquence, la connaissance ontologique est une activité de juger en fonction de raisons (de principes) qu’il faut apporter sans les tirer de l’expérience.

Or, Kant appelle « raison pure » notre faculté de connaître selon des principes a priori 11. « La raison pure est celle qui contient les principes qui servent à connaître quelque chose absolument a priori 12 ». Pour autant que les principes contenus dans la raison constituent la possibilité d’une connaissance a priori, le dévoilement de la possibilité de la connaissance ontologique doit devenir un éclaircissement de l’essence de la raison pure. La délimitation de l’essence de la raison pure revient cependant à déterminer, du même coup, sa non-essence et est ainsi une manière de limiter et de restreindre (critiquer) la raison pure à ses possibilités essentielles. L’instauration du fondement de la métaphysique comme dévoilement de l’essence de l’ontologie est une Critique de la Raison pure.

La connaissance ontologique, c’est-à-dire la « synthèse » a priori, est « la raison d’être véritable de toute la Critique 13 ». C’est pourquoi une définition plus précise de cette synthèse n’en est que plus urgente, au moment même où l’on fixe le problème qui doit guider cette instauration du fondement de la métaphysique. L’expression de synthèse est non seulement employée par Kant en diverses significations 14, mais encore ces significations se mêlent-elles précisément lorsqu’il s’agit de formuler le problème de l’instauration du fondement de la métaphysique. La question porte sur la possibilité des jugements synthétiques a priori. Mais tout jugement est déjà comme tel un « je relie » : à savoir, une liaison du sujet et du prédicat. En tant que jugements, même les jugements « analytiques » sont déjà synthétiques, encore que le fondement de la liaison d’accord entre le sujet et le prédicat réside simplement dans la représentation de ce sujet. Mais, dès lors, les jugements synthétiques sont « synthétiques » en un double sens : d’abord en tant qu’ils sont simplement un jugement, ensuite en tant que la légitimité de la « liaison » des représentations (synthèse) se trouve « tirée » [« appor­tée »] (synthèse) de l’étant lui-même dont il est jugé.

 § 3. The Laying of the Foundation of Metaphysics as a Critique of Pure Reason

Kant reduces the problem of the possibility of ontology to the question: “How are a priori synthetic judgments possible?” The analysis of this formulation of the problem is carried out as a critique of pure reason. The question of the possibility of ontological knowledge requires a provisional characterization of that knowledge. In this formulation of the problem, Kant, following tradition, understands knowledge to be an act of judgment. But what kind of knowledge is found in ontological comprehension? Through it something is known, and what is thus known belongs to the essent no matter how it may be experienced and determined. This known what-ness [Wassein] of the essent is brought forth a priori in ontological knowledge before all ontic knowledge, although precisely in order to serve the latter. Knowledge that brings forth the quiddity [Wasgehalt] of the essent, in other words, knowledge which reveals the essent itself, Kant calls synthetic. Thus, the question of the possibility of ontological knowledge turns out to be the problem of the essence of synthetic judgments a priori.

The instance capable of establishing the legitimacy of these material judgments concerning the Being of the essent cannot be found in experience, for experience of the essent is itself always guided by the ontological comprehension of the essent, which last becomes accessible through experience according to a determinate perspective. Ontological knowledge, then, is judgment according to principles which must be brought forth without recourse to experience.

Kant terms our faculty of knowledge according to a priori principles “pure reason.”12Pure reason is that faculty which supplies the principles of knowing anything entirely a priori.”13 If the principles supplied by reason constitute the possibility of a priori knowledge, then the revelation of the possibility of ontological knowledge must become an elucidation of the essence of pure reason. The delimitation of the essence of pure reason, however, is at the same time the differentiating determination of its dis-essence [Unwesen] and, hence, the limiting and restricting (critique) of pure reason to its essential possibilities. Thus, the laying of the foundation of metaphysics as the revelation of the essence of ontology is a Critique of Pure Reason.

It is ontological knowledge, i.e., the a priori synthesis, “for the sake of which alone our whole critique is undertaken.”14 Now that the problem which guides this establishment of metaphysics has been fixed, it is all the more imperative that this synthesis be more precisely defined. Not only does this expression, as Kant employs it, have many meanings,15 these meanings are intermingled even in the formulation of the problem of the laying of the foundation of metaphysics itself. The question is concerned with the possibility of synthetic judgments a priori. Now every judgment is, as such, an “I connect,” namely, subject and predicate. Qua judgment, even analytic judgments are synthetic, although the basis of the connection of agreement between subject and predicate lies simply in the representation which forms the subject. Synthetic judgments, then, are “synthetic” in a double sense: first, as judgments as such, and, second, so far as the legitimacy of the “connection” (synthesis) of the representations is “brought forth” (synthesis) from the essent itself with which the judgment is concerned.